Nutuk, ilk kez Atatürk tarafından kurulan Cumhuriyet Halk Partisinin 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında Ankara da toplanan İkinci Kurultayında okunmuştur. Konuşmanın tamamı otuz altı buçuk saat sürmüştür. Nutuk, 1919'dan başlayarak 1927’ye kadar olan tarih dilimini incelemektedir. Bu dönem kitapta üç bölümde ele alınmıştır: 1) Kuva-i Milliye (Ulusal güçler) Dönemi Nutukta yeni Türkiye Devletinin kuruluşu anlatılmaktadır. Yeni Türk devletinin kurulmasındaki maksat da şu şekilde açıklanmıştır: Türk ulusunun onurlu ve şerefli bir ulus olarak yaşamasıdır. Bu da tam bağımsız olmakla sağlanabilir. “Ne kadar zengin olursa olsun, bağımsızlıktan yoksun bir ulus uygar insanlık karşısında uşak durumunda kalmaktan ileriye gidemez.” demiştir ve Mustafa Kemal Atatürk şu sözleri söylemiştir “Türkün onuru, kendine güveni ve yetenekleri çok yüksektir. Böyle bir ulus tutsak yaşamaktansa yok olsun daha iyidir.” Diyerek kurtuluş isteyenlerin parolasının “Ya bağımsızlık ya ölüm!” olduğunu söylemiştir. Burada devlet kurmanın zorlukları görülmektedir. Atatürk Samsun’a çıktığı anda ülkenin genel durumu; Osmanlı Devletinin içinde bulunduğu topluluk savaşta yenilmiş Osmanlı Ordusu zedelenmiş, koşul